İnşa Dergisi
Yıl: 2023 (Aralık) / Sayı: 1 Muhammet Enes Midilli
Dr. Öğr. Üyesi, İstanbul Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi
enesmidilli@istanbul.edu.tr
ORCID: 0000–0003–0145–3987 Sayfa: 53-63
Memlük hâkimiyetinin son dönemlerinde Kudüs’te yaşayan Mücîrüddin el–Uleymî’nin (ö. 928/1521) el–Ünsü’l–celîl bi–târîhi’l–Kuds ve’l–Halîl adlı eseri İslâm tarih literatüründe müstakil olarak Kudüs’ün tarihine hasredilmiş ilk ve en önemli tarih eseridir. Yaratılıştan müellifin yaşadığı döneme kadar uzanan ve Kudüs’ü merkeze alan bir dünya tarihi formunda kaleme alınan el–Ünsü’l–celîl, tarih, siyer, fezâil, hıtat ve tabakât gibi çeşitli türleri birleştirmesi ve bu farklı telif geleneklerine ait malzemeyi sistematik bir bilgi tasnifiyle sunması bakımından ansiklopedik bir karakter taşımaktadır. Bu çalışmada Uleymî’nin entelektüel biyografisi ve Kudüs’le kurduğu yakın ilişkinin yanı sıra el–Ünsü’l–celîl’de takip ettiği ansiklopedik telif planı, Kudüs’ü insanlık tarihinin merkezine yerleştiren anlatısı ve eserin Kudüs tarihi için kaynaklık değeri inceleme konusu edilmiştir.